Η απάντηση εκ μέρους των ομογενών δόθηκε με ευγλωττία: «Αυτό που με κρατά μακριά από την Ελλάδα είναι η αναξιοκρατία και η κατάσταση της οικονομίας, αλλά για μια καλή θέση εργασίας θα επέστρεφα».
Η politic.gr σε συνεργασία με την Interview Δημοσκοπήσεις, επιχείρησαν να σκιαγραφήσουν το προφίλ αλλά και τις απόψεις των ομογενών σχετικά με τους λόγους που θα τους παρακινούσαν να επιστρέψουν στην Ελλάδα.
Η αναξιοκρατία (23%), η άσχημη κατάσταση της οικονομίας (23%), η ανεργία (16%) αλλά και η γραφειοκρατία (12%), κρατούν μακριά τους Έλληνες του εξωτερικού, που έφυγαν από τη χώρα τα χρόνια της μεγάλης κρίσης. Η κορύφωση του κύματος του brain drain ήρθε στα χρόνια της κρίσης χρέους και υπολογίζεται ότι μας στοίχισε 15 δισ. ευρώ.
Οι επιπτώσεις του BrainDrain στην οικονομία δεν είναι αμελητέες. Δεν είναι μόνο το διόλου ασήμαντο έλλειμμα φορολογικών εσόδων και ασφαλιστικών εισφορών που προβληματίζει. Η σημαντικότερη συνέπεια είναι το διευρυνόμενο χάσμα που δημιουργείται στην ελληνική αγορά εργασίας όπου το μερίδιο των υψηλών δεξιοτήτων βρίσκεται σε απόκλιση με την ΕΕ.
Σε πολλούς η σκέψη της επιστροφής κυριαρχεί στο μυαλό τους, όμως βασική προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η εύρεση εργασίας αντίστοιχης των ικανοτήτων τους και ικανοποιητική αμοιβή. Συνεπώς, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης, το 29% δηλώνει ότι θα επέστρεφε στη γενέτειρά τους για μια καλή θέση εργασίας, το 27% προτάσσει τους οικογενειακούς λόγους ενώ το 18% θα επέστρεφε για τον ελληνικό ήλιο!
Μακρύς ο δρόμος από το brain drain στο brain gain
Οι περισσότεροι νέοι που έχουν φύγει στο εξωτερικό για σπουδές ή εργασία, δεν επιθυμούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, το 44% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι δε σκοπεύει να επιστρέψει στην Ελλάδα. Το 19% του συνολικού δείγματος σχεδιάζει να επιστρέψει στην Ελλάδα στο μακρυπρόθεσμο μέλλον, δηλαδή τα επόμενα 5-10 χρόνια, ενώ το 11% βλέπει την επιστροφή του σε ένα πιο βραχυπρόθεσμο πλάνο σε 2-5 χρόνια.
«Από την Ελλάδα φεύγουν τα καλύτερα μυαλά»
…μια λαϊκή ρήση που εν μέρει περιγράφει τον κοινωνικοπολιτικό όρο και φαινόμενο “brain drain”.
Ωστόσο, η μεταναστευτική συμπεριφορά -άρρηκτα συνδεδεμένη με την ελληνική μοίρα- και η φυγή του καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό επιβεβαιώνεται από την δημοσκόπηση της politic, καθώς η πλειοψηφία (43%) των ομογενών εγκατέλειψε τη χώρα από το 2015 και μετά και σε ένα πλειοψηφικό ποσοστό της τάξης του 69% είναι άτομα που έχουν λάβει την ανώτατη μόρφωση.
Αυτό μπορεί να μεταφραστεί ότι τα συγκεκριμένα άτομα μεγάλωσαν και έλαβαν μόρφωση και γνώση εδώ στην Ελλάδα, αλλά επέλεξαν να στραφούν προς άλλες χώρες για να εργαστούν. Η μαζική φυγή πολύτιμων για τη χώρα μας ταλαντούχων επιστημόνων, οφείλεται στην διαχρονικά περιορισμένη ζήτηση για υψηλής εκπαίδευσης προσωπικό στην Ελλάδα και συνεπώς συνδέεται άμεσα με τον σταθερό προσανατολισμό της ελληνικής οικονομίας στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών χαμηλής προστιθέμενης αξίας.
Παράλληλα, έχουμε και σημαντική αύξηση, της μετανάστευσης ατόμων με χαμηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο (28%). Και αν για ένα σημαντικό τμήμα των πτυχιούχων η μετανάστευση αποτελεί επιλογή για καλύτερες εργασιακές προοπτικές και συνθήκες, μεγάλο τμήμα των ατόμων με χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης μεταναστεύουν εξ ανάγκης.
Χώρες προορισμού
-Το 63% των μεταναστών κατευθύνεται σε Ευρωπαϊκούς προορισμούς.
-Η Βόρεια Αμερική έχει απορροφήσει το 29% των μεταναστών
-Η Αυστραλία παρουσιάζεται ως η τρίτη χώρα προορισμού (8%)
Σύμφωνα με τα στοιχεία της δημοσκόπησης, στην ερώτηση «Για ποιο λόγο είστε στο εξωτερικό», το 50% των συμμετεχόντων απαντά ‘‘Ζω και εργάζομαι χρόνια εδώ’‘, το 43% απαντά “Για εργασία” και μόλις το 3% “Για σπουδές“. Παράλληλα, συμπεραίνουμε ότι οι δεσμοί μεταξύ των Ελλήνων του εξωτερικού παραμένουν ισχυροί, καθώς σχεδόν ένας στους δύο (49%) δήλωσε ότι βρήκε δουλειά μέσω γνωστών, ενώ το 37% μέσω διαδικτύου.
Τέλος, αξιοσημείωτο είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των ερωτηθέντων (86%) διατηρεί έντονο το ενδιαφέρον για τις πολιτικές εξελίξεις της χώρας και ενημερώνεται για αυτές (93%), κάτι που ίσως υποδεικνύει ότι οι Έλληνες του εξωτερικού θα επιθυμούσαν να έχουν λόγο και να ψηφίζουν στις Εθνικές εκλογές από τον τόπο διαμονής τους.
Επισυνάπτονται τα στοιχεία όλης της δημοσκόπησης.