του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου
Διαβάζοντας στον δεύτερο τόμο της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ) την ΙΔ΄ Ομιλία του Ιωάννου του Χρυσόστομου κοντοστάθηκα στα λόγια : «Πάντων την απόλαυσιν επιτρέπω, ενός τούτου μόνον μη άψασθαι εντέλλομαι. Αλλά και το επιτίμιον μέγα ορίζω, ίνα καν τω φόβω σωφρονιζόμενος φυλάξης την παρ’ εμού σοι δοθείσαν εντολήν. Ταυτόν ποιών, ώσπερ αν ει τις δεσπότης φιλότιμος οικίαν μεγάλην τινί εμπιστεύσειε, και υπέρ του την δεσποτείαν αυτώ εκέραιον μένειν, βραχύ τι αργύριον τυπώσειε παρ’ αυτού δίδοσθαι. Ούτω δη και ο φιλανθρωπος ημών Δεσπότης πάντων των εν τω παραδείσω την απόλαυσιν αυτώ χαρισάμενος, του ενός ξύλου μόνον αποσχέσθαι εκέλευσεν, ίνα ειδέναι έχη, ότι υπό Δεσπότην εστίν, ως προσήκει αυτόν πείθεσθαι, και τοις υπ’ εκείνου προσταττομένοις είκειν».
Μετάφραση : Σας επιτρέπω (στον Αδάμ και την Εύα) την απόλαυση των καρπών όλων των δέντρων, σας δίνω εντολή από ένα δέντρο μόνο να μη φάτε. Αλλά ορίζω και μεγάλη τιμωρία, ώστε με τον φόβο να φυλάξετε την εντολή που σας έδωσα. Κάνει ο Θεός ακριβώς το ίδιο όπως ένας φιλότιμος οικοδεσπότης ο οποίος επιτρέπει σε κάποιον να κατοικεί σε ένα δικό του σπίτι, αλλά για να μην κινδυνεύει να του το πάρει, του κάνει συμφωνητικό για ένα ελάχιστο, συμβολικό ενοίκιο. Έτσι και ο φιλάνθρωπος Οικοδεσπότης, ο Θεός, χάρισε στον άνθρωπο την απόλαυση των πάντων στον παράδεισο, πρόσταξε μόνο να απέχουν από το ένα δέντρο, για να θυμάται ότι έχει Κύριο στον οποίο οφείλει να υπακούει.
Διαβάζοντας τα λόγια του Χρυσοστόμου μου έκανε εντύπωση ότι και στην εποχή του, πριν 1600 χρόνια, υπήρχε το δικαίωμα της χρησικτησίας. Δηλαδή και στην εποχή του Χρυσοστόμου ίσχυε ότι αν κατοικείς σε κάποιο σπίτι για χρόνια ή αν καλλιεργείς για χρόνια κάποιο αγρόκτημα χωρίς να έχεις κάνει συμφωνητικό με τον ιδιοκτήτη ο νόμος σου δίνει το δικαίωμα να το πάρεις για δικό σου.
Ο πεθερός ενός συναδέλφου, ο οποίος κατοικεί σε ένα παραθαλάσσιο χωριό της Πιερίας, πριν πολλά χρόνια επειδή τα παιδιά του ήταν μικρά και δεν χρειαζόταν προς το παρόν κάποιο σπίτι που είχε, από φιλανθρωπία επέτρεψε να κατοικεί στο σπίτι μια φτωχή οικογένεια. Δεν είχε όμως την σύνεση να κάνει αυτό που λέει ο Χρυσόστομος δηλαδή να του κάνει συμφωνητικό με ένα μηδαμινό ενοίκιο. Έτσι όταν μετά από χρόνια τα παιδιά του μεγάλωσαν και ήθελε να τους δώσει το σπίτι, η άλλη οικογένεια αρνήθηκε να φύγει επικαλούμενη το δικαίωμα της χρησικτησίας και ο άνθρωπος έχασε το σπίτι του.
Νομίζω ότι όλοι έχουμε ακούσει και για άλλους που έχασαν με το δικαίωμα της χρησικτησίας σπίτια και αγροκτήματα. Και μη πει κανείς ότι ξέρει τους ανθρώπους και δεν κινδυνεύει από αυτούς, γιατί όπως λέει και ο λαός μας «ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος». Στο χωριό μου εργαζόταν για πολλά χρόνια στα ροδάκινα ένας Αλβανός εργάτης ο οποίος ήταν τόσο συνεπής και εργατικός που κέρδισε την εμπιστοσύνη όλου του χωριού. Οπότε ένα βράδυ πέρασε από όλους και δανείστηκε από τον καθένα ένα μεγάλο ποσό χρημάτων επειδή είχε μια ανάγκη και υποσχέθηκε ότι θα τα εξοφλούσε με την εργασία του και το επόμενο πρωί εξαφανίστηκε στην Αλβανία.
Καταλάβατε λοιπόν γιατί η μεγαλύτερη από τις αρετές είναι η διάκριση; Πολύ καλή η αρετή της φιλανθρωπίας, της ελεημοσύνης, του ελέους προς τον άλλο. Είναι κρίμα να μην έχει σπίτι να μείνει ο άλλος με τα παιδιά του και εγώ να έχω δυο σπίτια, να μην έχει αγρόκτημα να καλλιεργήσει και εγώ να έχω τα δικά μου αγροκτήματα να στέκονται χέρσα. Ναι αλλά, αν θέλω να μην τα χάσω πρέπει να του κάνω ένα συμφωνητικό με μηδαμινό ενοίκιο. Και άφησέ τον όσα χρόνια θέλεις. Και πάλι μεγάλη φιλανθρωπία δείχνεις. Βλέπετε ο Χρυσόστομος φιλότιμο ονομάζει τον οικοδεσπότη που ενεργεί έτσι.
