Σε μια περίοδο βαθιών ανακατατάξεων για την πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση, η Πέλλα, όπως και οι υπόλοιποι δήμοι της χώρας, βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η έντονη πολιτική συζήτηση γύρω από τις απαραίτητες θεσμικές και οικονομικές τομές που θα διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητα των δήμων τα επόμενα χρόνια αποκτά ιδιαίτερη σημασία για την περιοχή, η οποία καλείται να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες των πολιτών της. Ενόψει της κοινής συνεδρίασης της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ, αλλά και του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης που επεξεργάζεται η κυβέρνηση, το αυτοδιοικητικό τοπίο στην Πέλλα, όπως και σε όλη την Ελλάδα, βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση, γεμάτη προσδοκίες αλλά και επιτακτικές ανάγκες.
Ένα από τα κεντρικά ζητήματα που αναδεικνύονται είναι η δραματική υποχρηματοδότηση των δήμων. Σύμφωνα με πληροφορίες, για να μπορέσουν οι 332 δήμοι της χώρας, συμπεριλαμβανομένων αυτών της Πέλλας (Έδεσσας, Αλμωπίας, Σκύδρας), να ανταποκριθούν επαρκώς στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών, απαιτείται μια σταδιακή αύξηση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) στα 6 δισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα χρόνια. Σήμερα, το ποσό που διατίθεται στους δήμους μέσω ΚΑΠ κυμαίνεται μόλις στα 2,7-2,8 δισ. ευρώ, ένα ποσό που υπολείπεται κατά πολύ των πραγματικών αναγκών.
Η διαφορά αυτή είναι ιδιαίτερα αισθητή στην καθημερινότητα των δήμων της Πέλλας. Ως ο εγγύτερος θεσμός στον πολίτη, οι δήμοι καλούνται να διαχειριστούν ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών, από την καθαριότητα και τον φωτισμό μέχρι τη συντήρηση των σχολείων και την κοινωνική πρόνοια. Η μνημονιακή περίοδος επέφερε σημαντικές περικοπές στους πόρους τους, επηρεάζοντας άμεσα την ικανότητά τους να ανταποκριθούν στις ανάγκες των κατοίκων. Η επιστροφή στα προμνημονιακά επίπεδα χρηματοδότησης φαντάζει δύσκολη, ωστόσο, μια προοδευτική αύξηση των ΚΑΠ προς τον στόχο των 6 δισ. ευρώ αποτελεί μια ρεαλιστική και αναγκαία προϋπόθεση για την αξιοπρεπή λειτουργία των δήμων της Πέλλας και την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στους πολίτες.
Η ανθρώπινη διάσταση της κρίσης είναι εξίσου σημαντική. Τα τελευταία χρόνια, οι δήμοι της Πέλλας, όπως και όλοι οι δήμοι της χώρας, έχουν βιώσει σημαντική μείωση του προσωπικού τους λόγω συνταξιοδοτήσεων, χωρίς αντίστοιχες προσλήψεις. Η υποστελέχωση, σε συνδυασμό με την υποχρηματοδότηση, έχει δημιουργήσει ασφυκτικές συνθήκες. Παρόλα αυτά, χάρη στις προσπάθειες των δημοτικών αρχών και του υπάρχοντος προσωπικού, οι δήμοι της Πέλλας κατάφεραν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων κατά τη διάρκεια κρίσεων όπως η υγειονομική και η ενεργειακή, αποδεικνύοντας τον κρίσιμο ρόλο τους ως πυλώνα στήριξης για την τοπική κοινωνία.
Η Αυτοδιοίκηση, και κατ’ επέκταση οι δήμοι της Πέλλας, δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως επαίτες, αλλά ως στρατηγικοί εταίροι του κράτους στην καθημερινή διαχείριση των αναγκών των πολιτών και ως αναπτυξιακοί μοχλοί που γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες και τις δυνατότητες της κάθε τοπικής κοινωνίας καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον.
Ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης αναμένεται να αποτελέσει ένα κομβικό σημείο για το μέλλον των δήμων της Πέλλας. Οι αλλαγές που θα περιλαμβάνει θα πρέπει να απαντούν σε κρίσιμα ζητήματα όπως η θεσμική κατοχύρωση των αρμοδιοτήτων, η προστασία της θέσης των αιρετών, η απλοποίηση των διαδικασιών και η ενίσχυση της τοπικής διακυβέρνησης με μόνιμο προσωπικό και σύγχρονες δομές. Η ΚΕΔΕ έχει ήδη υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις προς την Πολιτεία, οι οποίες αναμένεται να ληφθούν σοβαρά υπόψη κατά τη διαμόρφωση του νέου νομοθετικού πλαισίου.
Η κυβέρνηση έχει επιδείξει τα τελευταία χρόνια μια διάθεση στήριξης της Αυτοδιοίκησης μέσω έκτακτων χρηματοδοτήσεων. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη σταθερή και επαρκή χρηματοδότηση που αποτελεί τη βάση για την ουσιαστική λειτουργία των δήμων της Πέλλας και ολόκληρης της χώρας.
Το θετικό αυτό κλίμα πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Με την προκήρυξη μόνιμων προσλήψεων, ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο και τον σεβασμό στον ρόλο των αιρετών, η Πολιτεία καλείται να αποδείξει έμπρακτα ότι αναγνωρίζει την Τοπική Αυτοδιοίκηση, και τους δήμους της Πέλλας ειδικότερα, ως πολύτιμο και ισότιμο συνεργάτη στην εθνική προσπάθεια για ανάπτυξη, κοινωνική συνοχή και δημοκρατική ενδυνάμωση.
Η επικείμενη κοινή συνεδρίαση της ΚΕΔΕ με την ΕΝΠΕ αποτελεί ένα κρίσιμο πολιτικό ορόσημο. Θα αποτυπώσει τις προτεραιότητες της ελληνικής αυτοδιοίκησης και θα δώσει το στίγμα για την επόμενη ημέρα. Για την Πέλλα και τους πολίτες της, αυτή η επόμενη ημέρα πρέπει να φέρει δήμους ενισχυμένους, με φωνή, ρόλο και κυρίως με τα απαραίτητα μέσα για να συνεχίσουν να στέκονται δίπλα τους, ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες τους και συμβάλλοντας στην ευημερία της τοπικής κοινωνίας.
