Η Ελληνική Κυβέρνηση σε Ετοιμότητα για τη Διεύρυνση της Ε.Ε.: Προτεραιότητα η Σταθερότητα και ο Σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο
Ρεπορτάζ: Γεωργία Χατζηγρηγορίου
Ενώ οι συζητήσεις γύρω από το μέλλον της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντείνονται, η Ελληνική Κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, διατηρώντας μια σαφή και σταθερή στάση που εστιάζει στην ουσιαστική μεταρρύθμιση της Ε.Ε. και στην απαρέγκλιτη τήρηση των διεθνών δεσμεύσεων από τις υποψήφιες χώρες. Η διεύρυνση, όπως τονίζεται από την Αθήνα, δεν μπορεί να είναι μια ανεξέλεγκτη διαδικασία που θυσιάζει την αρχή της προβλεψιμότητας στο βωμό αόριστων υποσχέσεων ή διμερών εκβιασμών, όπως αφήνεται να εννοηθεί από κύκλους που επιδιώκουν την υπονόμευση της ευρωπαϊκής συνοχής.
Είναι κοινός τόπος στους ευρωπαϊκούς διαδρόμους ότι, πριν από οποιαδήποτε νέα διεύρυνση, η ίδια η Ένωση οφείλει να προχωρήσει σε εσωτερικές μεταρρυθμίσεις. Αυτή η θέση, που υποστηρίζεται και από τις ισχυρότερες οικονομίες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, είναι απόλυτα λογική: μια Ε.Ε. που είναι εσωτερικά διχασμένη, με ανεπίλυτα θεσμικά και λειτουργικά ζητήματα, δεν μπορεί να ενσωματώσει αποτελεσματικά νέα μέλη χωρίς να διακινδυνεύσει την ίδια της τη σταθερότητα. Η Ελλάδα, ως βασικός πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή και μέλος του σκληρού πυρήνα της Ευρώπης, υποστηρίζει αυτή την αναγκαιότητα, καθώς η ισχυρή και ενωμένη Ευρώπη είναι προς το συμφέρον όλων των κρατών-μελών.
Η Ελληνική Θέση: Σταθερότητα στα Βαλκάνια με Σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο
Σε αντίθεση με όσα υποστηρίζονται από ορισμένες πλευρές, η Ελληνική Κυβέρνηση δεν λειτουργεί με «διμερείς ιδιοτροπίες» ούτε «εκβιάζει» τις υποψήφιες χώρες. Αντιθέτως, επιμένει στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου, των συμφωνιών καλής γειτονίας και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Αυτές είναι βασικές αρχές της ευρωπαϊκής οικογένειας και όχι «εκβιασμοί».
Το παράδειγμα της Αλβανίας και του Μαυροβουνίου, το οποίο χρησιμοποιείται από επικριτές της διαδικασίας ως «κόλπο δημοσίων σχέσεων», αναδεικνύει ακριβώς την αναγκαιότητα τήρησης των κριτηρίων. Η Ελλάδα, αναφορικά με την Αλβανία, έχει θέσει ζητήματα που αφορούν την προστασία των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας στη Βόρεια Ήπειρο, την τήρηση των κανόνων του κράτους δικαίου (όπως φάνηκε και στην περίπτωση του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας), και τον σεβασμό των περιουσιακών δικαιωμάτων. Αυτά δεν είναι «πρόσθετες παραχωρήσεις», αλλά θεμελιώδεις δημοκρατικές αρχές που πρέπει να διέπουν κάθε κράτος που φιλοδοξεί να ενταχθεί στην Ε.Ε. Οι διμερείς διαπραγματεύσεις, εντός του πλαισίου της διεύρυνσης, είναι η κατεξοχήν ευκαιρία να επιλυθούν τέτοια ζητήματα που χρονίζουν, προκειμένου η πορεία προς την Ε.Ε. να είναι ομαλή και χωρίς «σκιές» που θα μπορούσαν να την τορπιλίσουν στο μέλλον.
Ομοίως, η Κροατία, θέτοντας ζητήματα με το Μαυροβούνιο, επιδιώκει την επίλυση διμερών διαφορών που έχουν ιστορικό υπόβαθρο, όπως η οριοθέτηση και η τύχη περιουσιών. Αυτές οι απαιτήσεις δεν αποτελούν «εκβιασμό», αλλά εύλογες προϋποθέσεις για την εγκαθίδρυση σχέσεων καλής γειτονίας, οι οποίες είναι άλλωστε βασικό κριτήριο της Κοπεγχάγης.
Η Σκοπιανή Προπαγάνδα και η Συμφωνία των Πρεσπών: Ελληνική Σταθερότητα
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα παραπληροφόρησης έρχεται από τα Σκόπια, όπου, όπως και πρόσφατα με το δημοσίευμα της «NOVA MAKEDONIJA», επιχειρείται η διαστρέβλωση της ελληνικής στάσης. Ο ισχυρισμός ότι η Ελλάδα «υποστηρίζει τον βουλγαρικό αποκλεισμό» της Βόρειας Μακεδονίας για να «διασφαλίσει ότι ορισμένες νέες γενιές δεν θα δοκιμάσουν ξανά τη Συμφωνία των Πρεσπών» είναι ψευδής και ανυπόστατος.
Η Συμφωνία των Πρεσπών είναι μια διεθνής συνθήκη, την οποία η Ελλάδα τιμά και απαιτεί την πλήρη και συνεπή εφαρμογή της από την πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας. Το ζήτημα της μη τήρησης των συνταγματικών υποχρεώσεων από την ηγεσία των Σκοπίων, όπως φάνηκε και από τη ρητορική που αμφισβητεί το όνομα της χώρας, δεν αφήνει περιθώρια στην Ελλάδα για εφησυχασμό. Η τήρηση των προβλέψεων της Συμφωνίας, ειδικά ως προς την erga omnes χρήση του ονόματος και τον σαφή διαχωρισμό της ιστορικής Μακεδονίας από τη σύγχρονη κρατική οντότητα, είναι απαράβατος όρος. Η Ελλάδα δεν επιθυμεί «να διαγράψει την ταυτότητα του μακεδονικού λαού» – αυτό είναι ένα φθηνό και επικίνδυνο προπαγανδιστικό εύρημα. Αντιθέτως, η Ελλάδα επιμένει στην ιστορική αλήθεια και την αποφυγή αλυτρωτισμών που υπονομεύουν την σταθερότητα της περιοχής.
Η θέση της Ελλάδας είναι καθαρή: η ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων είναι επιθυμητή, αλλά μόνο μέσω της εκπλήρωσης όλων των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, του σεβασμού των διμερών συμφωνιών και του διεθνούς δικαίου. Οποιαδήποτε «έκθεση προόδου», όπως αυτή που αναφέρεται από τον Thomas Weitz, θα πρέπει να είναι ρεαλιστική και αντικειμενική, λαμβάνοντας υπόψη τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί. Η Ελληνική Κυβέρνηση, με την εμπειρία και το κύρος της ως κράτος-μέλος της Ε.Ε., θα συνεχίσει να ενημερώνει τους ευρωπαίους εταίρους για τις παραβιάσεις και τις παρεκκλίσεις, όχι για να «μπλοκάρει», αλλά για να διασφαλίσει την ακεραιότητα της ενταξιακής διαδικασίας και την πιστή εφαρμογή των συμφωνηθέντων.
Προβλεψιμότητα και Ειλικρίνεια: Η Ελληνική Προσέγγιση
Όπως σωστά παρατηρεί και ο Ούγγρος Υπουργός Εξωτερικών, Πέτερ Σιγιάρτο, η διεύρυνση αντιμετωπίζει αντιστάσεις στο εσωτερικό της Ε.Ε. Αυτό καθιστά ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη για διαφάνεια, ειλικρίνεια και πιστή τήρηση των κανόνων του παιχνιδιού. Η Ελλάδα δεν επιθυμεί «φάρσες» στη διεύρυνση, αλλά μια σοβαρή και αξιόπιστη διαδικασία που θα οδηγήσει σε μια ισχυρότερη και πιο συνεκτική Ευρώπη.
Η στάση της Ελληνικής Κυβέρνησης είναι ξεκάθαρη: δεν πρόκειται να θυσιαστούν εθνικά συμφέροντα, ιστορικές αλήθειες ή ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου στο βωμό μιας επιφανειακής διεύρυνσης. Η Ελλάδα επιμένει στην προβλεψιμότητα και στις εγγυήσεις, διασφαλίζοντας ότι κάθε βήμα προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θα είναι σταθερό και βασισμένο σε αρχές. Άλλωστε, η Μακεδονία είναι μία και ελληνική, και η προάσπιση της ιστορικής αυτής αλήθειας αποτελεί αδιαπραγμάτευτη εθνική θέση.
Η Ελληνική Κυβέρνηση σε Ετοιμότητα για τη Διεύρυνση της Ε.Ε.: Προτεραιότητα η Σταθερότητα και ο Σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο
