Έδεσσα, Πέλλα. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κώστα Τσιάρα, αναφορικά με την εξυγίανση του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) και την επιτάχυνση της εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης, έχουν προκαλέσει ένα κύμα συζητήσεων και προσδοκιών στον αγροτικό κόσμο της Πέλλας. Σε έναν νομό που η κτηνοτροφία αποτελεί βασικό πυλώνα της οικονομίας και της κοινωνικής δομής, οι εξαγγελίες αυτές φέρουν το στίγμα μιας δυνητικά ιστορικής αλλαγής, που θα μπορούσε να διαμορφώσει εκ νέου το τοπίο των επιδοτήσεων και της διαχείρισης των φυσικών πόρων.
Το Τέλος της “Τεχνικής Λύσης” και η Ελπίδα για τους Βοσκότοπους της Πέλλας
Η πιο απτή και άμεσα εφαρμόσιμη αλλαγή που ανακοινώθηκε αφορά την ολοκλήρωση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης για το σύνολο της χώρας εντός 18 μηνών. Ο κ. Τσιάρας, με έμφαση, υπογράμμισε ότι μετά από χρόνια αδράνειας και γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, «ολοκληρώνονται τα τεύχη δημοπράτησης και περνάμε πλέον στη φάση του διαγωνισμού, ώστε εντός ενάμισι έτους η Ελλάδα να αποκτήσει πλήρη διαχειριστικά σχέδια βόσκησης». Αυτή η εξέλιξη σηματοδοτεί το οριστικό τέλος της περιβόητης «τεχνικής λύσης» του 2015. Μιας λύσης που, όπως επανειλημμένα έχει καταγγελθεί από τον αγροτικό κόσμο, επέτρεπε δηλώσεις βοσκοτόπων από άτομα ή εκτροφές που δεν είχαν καμία ουσιαστική σχέση με τις συγκεκριμένες περιοχές, δημιουργώντας ένα περιβάλλον στρεβλώσεων, αδικιών και εύλογων ερωτημάτων.
Για την Πέλλα, με την ποικιλομορφία των φυσικών της τοπίων – από τις ορεινές εκτάσεις του Βόρα (Καϊμακτσαλάν), που αποτελούν πνεύμονα της κτηνοτροφίας, μέχρι τα βοσκοτόπια του Πάικου και τις πεδινές περιοχές γύρω από τα Γιαννιτσά, την Έδεσσα και την Αλμωπία – η υλοποίηση αυτών των σχεδίων είναι ζωτικής σημασίας. Οι κτηνοτρόφοι του νομού, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της τοπικής αγροτικής οικονομίας, έχουν βιώσει στο πετσί τους τις αγκυλώσεις του προηγούμενου συστήματος. Παράπονα για ψευδείς δηλώσεις βοσκοτόπων, για έλλειψη πρόσβασης σε επαρκείς και ποιοτικούς βοσκότοπους από τους πραγματικούς χρήστες, και για αθέμιτο ανταγωνισμό ήταν συχνό φαινόμενο. Η νέα αυτή προσέγγιση, με την κατάρτιση χαρτών και διαχειριστικών σχεδίων, υπόσχεται μια πιο δίκαιη και ορθολογική κατανομή, βασισμένη σε πραγματικά στοιχεία για τον αριθμό των ζώων, τις ανάγκες βοσκής και την πραγματική δραστηριότητα.
Οι τοπικοί κτηνοτροφικοί σύλλογοι, όπως ο Σύλλογος Κτηνοτρόφων Αλμωπίας ή ο Σύλλογος Κτηνοτρόφων Έδεσσας, έχουν επανειλημμένα αναδείξει την αναγκαιότητα για ένα σαφές και διαφανές πλαίσιο διαχείρισης των βοσκοτόπων. Η εξαγγελία αυτή φέρνει μια αχτίδα ελπίδας για ένα τέλος στις χρόνιες διαμάχες και την αποκατάσταση της τάξης. Ωστόσο, η επιτυχία του εγχειρήματος θα κριθεί στην πράξη. Η ταχύτητα και η ακρίβεια της υλοποίησης, η διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς και η ενσωμάτωση των ιδιαιτεροτήτων των βοσκοτόπων της Πέλλας – όπως η υψομετρική διαφορά, η βλάστηση και οι κλιματολογικές συνθήκες – θα είναι καθοριστικής σημασίας. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, τόσο στην Περιφερειακή Ενότητα Πέλλας όσο και στους Δήμους (Έδεσσας, Πέλλας, Αλμωπίας, Σκύδρας), καλείται να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη συνεργασία με το Υπουργείο για την επιτυχή εφαρμογή των νέων σχεδίων, συμβάλλοντας με την τοπική γνώση και εμπειρία.
Ενίσχυση και Εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ: Το Στοίχημα της Διαφάνειας
Ένα άλλο εξίσου σημαντικό σημείο των υπουργικών δηλώσεων αφορά την ενίσχυση του ΟΠΕΚΕΠΕ με 100 επιπλέον υπαλλήλους. Αυτή η κίνηση, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, στοχεύει στην ουσιαστική ενίσχυση της ελεγκτικής διαδικασίας και τη θωράκιση του κύρους του Οργανισμού. Ο κ. Τσιάρας δεν δίστασε να παραδεχθεί ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ κουβαλάει «παθογένειες πολλών ετών», αλλά ταυτόχρονα τόνισε ότι «πλέον λειτουργεί με πλήρη διαφάνεια». Επιπλέον, γνωστοποίησε ότι σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπονείται ένα σχέδιο εξυγίανσης και αποκατάστασης της αξιοπιστίας του οργανισμού.
Για τους χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφους της Πέλλας, η ανάγκη για έναν αποτελεσματικό, διαφανή και αξιόπιστο ΟΠΕΚΕΠΕ αποτελεί πάγιο αίτημα. Οι καθυστερήσεις στις πληρωμές των επιδοτήσεων, οι αναίτιες περικοπές, οι αδικίες και η πολύπλοκη γραφειοκρατία έχουν ταλαιπωρήσει επανειλημμένα τους παραγωγούς του νομού, επηρεάζοντας άμεσα τον προγραμματισμό των καλλιεργειών και των εκτροφών και, εν τέλει, την οικονομική τους βιωσιμότητα. Ένας οργανισμός που λειτουργεί με πλήρη διαφάνεια και διενεργεί αποτελεσματικούς ελέγχους, θα μπορούσε να διασφαλίσει την έγκαιρη και δίκαιη καταβολή των ενισχύσεων, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για ένα μεγάλο μέρος των αγροτικών νοικοκυριών της Πέλλας που εξαρτώνται άμεσα από αυτές.
Η συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ένα σχέδιο εξυγίανσης δίνει ένα ισχυρό μήνυμα αποφασιστικότητας για την αντιμετώπιση των χρόνιων προβλημάτων. Το ενδεχόμενο υπαγωγής του ΟΠΕΚΕΠΕ στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), ένα σενάριο που, όπως ανέφερε ο κ. Τσιάρας, βρίσκεται υπό επεξεργασία με τον αρμόδιο Επίτροπο Γεωργίας και Αλιείας κ. Χάνσεν, θα μπορούσε να προσδώσει ακόμα μεγαλύτερη διαφάνεια και αυτονομία στις διαδικασίες του Οργανισμού. Μια τέτοια κίνηση θα μείωνε σημαντικά τις πιθανότητες για πολιτικές παρεμβάσεις και αδιαφανείς πρακτικές, δημιουργώντας ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης. Οι αγρότες της Πέλλας, που καθημερινά αντιμετωπίζουν την πολυπλοκότητα των αιτήσεων και των ελέγχων, αναμένουν με ενδιαφέρον τις εξελίξεις, ελπίζοντας σε ένα πιο απλό, δίκαιο και αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης των ενισχύσεων.
Κάθαρση και Λογοδοσία: Η Απάντηση στις Ανησυχίες και η Συμμαχία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία
Ένα από τα πιο ευαίσθητα και κεντρικά σημεία της συνέντευξης του Υπουργού ήταν η σαφής δέσμευση της κυβέρνησης για κάθαρση στον ΟΠΕΚΕΠΕ και η απόλυτη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Ο κ. Τσιάρας επανέλαβε ότι η απομάκρυνση του κ. Νίκου Σαλάτα από την προεδρία του ΔΣ του ΟΠΕΚΕΠΕ έγινε γιατί η κίνησή του να απευθυνθεί στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία «έστελνε λάθος μήνυμα». Παράλληλα, τόνισε με έμφαση ότι η κυβέρνηση και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι αποφασισμένοι να διευκολύνουν, μέχρι τέλους, με κάθε τρόπο το έργο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. «Δεν έχω να φοβηθώ τίποτα. Θέλω να ξεκαθαρίσει αυτή η κατάσταση. Όλα στο φως!», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσιάρας, υπογραμμίζοντας ότι ο ίδιος έχει διαβιβάσει στη Δικαιοσύνη ακόμα και την πιο απλή καταγγελία, και ότι όσοι αποδειχθεί ότι παρανόμως έλαβαν ενισχύσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, θα τις επιστρέψουν ως αχρεωστήτως καταβληθείσες.
Οι έρευνες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και η ανάγκη για πλήρη κάθαρση στον ΟΠΕΚΕΠΕ έχουν απασχολήσει έντονα την κοινή γνώμη, και ειδικότερα τον αγροτικό κόσμο, καθώς αφορούν τη διαχείριση κοινοτικών πόρων που προορίζονται για την ανάπτυξη της υπαίθρου. Στην Πέλλα, όπου οι αγροτικές επιδοτήσεις αποτελούν σημαντικό μέρος του εισοδήματος για χιλιάδες οικογένειες, οι φήμες και οι υποψίες για ατασθαλίες, κακοδιαχείριση ή και παράνομες πράξεις έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα ανασφάλειας και δυσπιστίας. Η ρητή δέσμευση του Υπουργού για διαφάνεια, λογοδοσία και απόδοση ευθυνών, ανεξαρτήτως πολιτικού ή εργασιακού κόστους, είναι ένα μήνυμα που οι αγρότες της Πέλλας αναμένουν να δουν να υλοποιείται στην πράξη.
Η τοπική κοινωνία, μέσω των Αγροτικών Συνεταιρισμών, των Ομάδων Παραγωγών (π.χ. σε μήλα, ροδάκινα, κεράσια) και των τοπικών αγροτικών συλλόγων (π.χ. στον κάμπο των Γιαννιτσών, στην Αλμωπία, στην Έδεσσα), παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. Η διασφάλιση ότι οι πόροι της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) κατανέμονται δίκαια, νόμιμα και με πλήρη διαφάνεια είναι κρίσιμη για την εμπιστοσύνη των παραγωγών στο σύστημα. Η υπόσχεση ότι οι αχρεωστήτως καταβληθείσες ενισχύσεις θα επιστραφούν, ενισχύει την αίσθηση της δικαιοσύνης και της ισονομίας, απαλύνοντας την αίσθηση αδικίας που συχνά επικρατούσε. Η Πέλλα, ως μια περιοχή με δυναμικό και πολυποίκιλο αγροτικό τομέα (με σημαντική παραγωγή σε φρούτα, λαχανικά, σιτηρά και κτηνοτροφικά προϊόντα), έχει κάθε συμφέρον από ένα διαφανές και αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης των ενισχύσεων, που θα επιτρέψει στους παραγωγούς της να αξιοποιήσουν πλήρως τις ευκαιρίες που προσφέρει η ΚΑΠ και να αναπτύξουν περαιτέρω την τοπική οικονομία.
Προκλήσεις και Προοπτικές για την Πέλλα: Ο Δρόμος Μπροστά
Οι εξαγγελίες του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κώστα Τσιάρα, αποτελούν ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ και της ορθολογικής διαχείρισης των βοσκοτόπων. Για την Πέλλα, η υλοποίηση αυτών των δεσμεύσεων είναι γεμάτη προκλήσεις, αλλά ταυτόχρονα ανοίγει σημαντικές προοπτικές για τον αγροτικό της τομέα.
Οι Βασικές Προκλήσεις:
- Ταχύτητα και Ακρίβεια Υλοποίησης: Το χρονοδιάγραμμα των 18 μηνών για την ολοκλήρωση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης είναι φιλόδοξο, δεδομένων των προηγούμενων καθυστερήσεων. Η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων – Δασικών Υπηρεσιών (Δασαρχεία Έδεσσας, Αριδαίας), Κτηνιατρικών Υπηρεσιών, τοπικών αρχών και κτηνοτρόφων – θα είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχή και έγκαιρη ολοκλήρωση.
- Επάρκεια Ανθρώπινου Δυναμικού: Αν και ανακοινώθηκε η ενίσχυση του ΟΠΕΚΕΠΕ με 100 υπαλλήλους, παραμένει ερώτημα εάν αυτός ο αριθμός επαρκεί για την πλήρη κάλυψη των αναγκών σε ελέγχους, διεκπεραίωση φακέλων και αντιμετώπιση της συσσωρευμένης γραφειοκρατίας. Η εκπαίδευση και η εξειδίκευση του νέου προσωπικού θα είναι καίρια.
- Αποτελεσματική Επικοινωνία και Διαβούλευση: Η επιτυχία των νέων μέτρων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συνεχή, αμφίδρομη και διαφανή επικοινωνία του Υπουργείου με τους αγροτικούς φορείς και την ενσωμάτωση των τοπικών ιδιαιτεροτήτων στα σχέδια. Οι κτηνοτρόφοι της Πέλλας χρειάζονται σαφείς οδηγίες, συνεχή ενημέρωση και τη δυνατότητα να συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση των αποφάσεων που τους αφορούν.
- Καταπολέμηση της Χρόνιας Γραφειοκρατίας: Παρά τις εξαγγελίες για διαφάνεια, η γραφειοκρατία παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια για τους αγρότες. Η απλούστευση των διαδικασιών στον ΟΠΕΚΕΠΕ, η ψηφιοποίηση και η μείωση της γραφειοκρατίας είναι ένα πάγιο αίτημα που πρέπει να ικανοποιηθεί για να αποδοθεί η μεταρρύθμιση.
Οι Σημαντικές Προοπτικές:
- Δίκαιη και Ορθολογική Κατανομή Βοσκοτόπων: Η ολοκλήρωση των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης αναμένεται να επιφέρει μια πιο δίκαιη και ορθολογική κατανομή των βοσκοτόπων, θέτοντας τέλος στις αδικίες και ευνοώντας τους πραγματικούς κτηνοτρόφους της Πέλλας. Αυτό θα οδηγήσει σε πιο βιώσιμες εκμεταλλεύσεις.
- Ενίσχυση της Κτηνοτροφίας και Αγροτικής Παραγωγής: Ένα πιο διαφανές και αποτελεσματικό σύστημα ενισχύσεων, σε συνδυασμό με την ορθολογική διαχείριση των βοσκοτόπων, μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τον κτηνοτροφικό τομέα της Πέλλας, καθιστώντας τον πιο ανταγωνιστικό και βιώσιμο. Επιπλέον, η διασφάλιση των επιδοτήσεων θα ενισχύσει και άλλους κλάδους της αγροτικής παραγωγής του νομού.
- Ανάκτηση Εμπιστοσύνης στους Θεσμούς: Η δέσμευση για κάθαρση και λογοδοσία στον ΟΠΕΚΕΠΕ μπορεί να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των αγροτών στους θεσμούς και να διασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι χρησιμοποιούνται προς το συμφέρον των παραγωγών, και όχι προς όφελος ορισμένων.
- Προστασία του Φυσικού Περιβάλλοντος: Η ορθολογική διαχείριση των βοσκοτόπων, εκτός από οικονομικά οφέλη, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της Πέλλας, αποτρέποντας την υπερβόσκηση, τη διάβρωση του εδάφους και διαφυλάσσοντας τη βιοποικιλότητα, ειδικά στις ευαίσθητες περιοχές του Βόρα και του Πάικου.
- Δυνατότητα Σχεδιασμού και Ανάπτυξης: Η διαφάνεια και η σταθερότητα στις πληρωμές επιτρέπουν στους αγρότες να κάνουν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, να επενδύουν σε σύγχρονες τεχνολογίες και να αναπτύσσουν τις εκμεταλλεύσεις τους, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη της Πέλλας.
Συμπερασματικά, οι εξαγγελίες του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Κώστα Τσιάρα, αποτελούν ένα σημαντικό ορόσημο για τον αγροτικό τομέα της Πέλλας. Η υλοποίηση αυτών των δεσμεύσεων, με συνέπεια και αποτελεσματικότητα, μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα εποχή διαφάνειας, δικαιοσύνης και ανάπτυξης για τους αγρότες και κτηνοτρόφους του νομού, διασφαλίζοντας ένα βιώσιμο μέλλον για την αγροτική παραγωγή της περιοχής μας.
