Τι λένε οι κοινωνικοί λειτουργοί
Επιμέλεια Νίκη Μαχαιρίδου
Η προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία αποτελεί βασικό δείκτη της ισότητας και της κοινωνικής ενσωμάτωσης. Σε μικρές πόλεις, όπως η δική μας, όπου οι υποδομές συχνά είναι παλιότερες και οι πόροι περιορισμένοι, η εξασφάλιση της προσβασιμότητας μπορεί να είναι δυσκολότερη.
Ο όρος προσβάσιμη πόλη, χρησιμοποιείται για να περιγράψει μία πόλη η οποία δεν θέτει εμπόδια σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες. Παρέχει ίσες ευκαιρίες για ζωή, εργασία και ψυχαγωγία σε όλους τους πολίτες . Με λίγα λόγια είναι η πόλη που δρα με γνώμονα τη συμπερίληψη την αυτονομία και την συνεχή βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων.
Η προσβάσιμη πόλη είναι για όλους, παιδιά, γονείς, ηλικιωμένους, άτομα με δυσκολίες κίνησης και φυσικά τα άτομα με αναπηρίες. Όλοι οι κάτοικοι της πόλης πρέπει να μπορούν να κινούνται άνετα και με ασφάλεια στους χώρους και τα κτίρια, χωρίς να χρειάζεται να νιώθουν «ιδιαίτεροι».
Είναι εύκολο αυτό; Προφανώς δεν γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά μπορούν στοχευμένα να υλοποιηθούν δράσεις, που άλλες έχουν κάποιο οικονομικό κόστος και άλλες όχι σημαντικό. Και οι δύο όμως κατηγορίες είναι αναγκαίες και όσο αυξάνεται ο βαθμός ολοκλήρωσης τέτοιου είδους παρεμβάσεων, τόσο πιο ανθρώπινη γίνεται η πόλη. Είναι και αυτό μία μορφή πολιτισμού.
Τι χρειάζεται η πόλη για να είναι προσβάσιμη σύμφωνα με τους κοινωνικούς λειτουργούς
Οι κοινωνικοί λειτουργοί ως προασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και της εξάλειψης της κοινωνικής περιθωριοποίησης, προτείνουν μία σειρά μέτρων και ενεργειών που θα έκαναν την πόλη μας πιο λειτουργικοί και προσβάσιμη για όλους.
- Πεζοδρόμια ειδικά διαμορφωμένα για άτομα με κινητικές αναπηρίες (ράμπες)
- Ειδική σήμανση για άτομα με οπτικές αναπηρίες, όπως μεγαλύτερες πινακίδες
- Πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες χωρίς περιορισμούς
- Διαβάσεις με ηχητικά φανάρια
- Κατάλληλες διαμορφωμένες στάσεις λεωφορείων
- Πάρκα σχεδιασμένα με αθλητικές εγκαταστάσεις και για ΑΜΕΑ
Χαμηλού κόστους μέτρα είναι η δημιουργία ραμπών με ειδικό χρωματισμό σε όλα τα πεζοδρόμια. Ιδιαίτερα δε σε σημεία των οδών, όπου υπάρχουν φωτεινοί σηματοδότες για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας και διαβάσεις πεζών είναι αυτονόητο ότι η πρόσβαση πρέπει να εξασφαλίζεται. Η κατασκευή των ραμπών πρέπει να γίνεται με κατάλληλες προδιαγραφές, ώστε να διατηρούνται σε βάθος χρόνου. Ομοίως η ύπαρξη εμποδίων στα πεζοδρόμια είτε μόνιμου χαρακτήρα, είτε περιστασιακού, είναι κάτι το οποίο δρα απαγορευτικά στην προσβασιμότητα και πρέπει να διευθετείται όπου υπάρχει πρόβλημα με κατάλληλες ενέργειες.
Φυσικά ο σχεδιασμός της πόλης οφείλει να γίνει με την συμμετοχή και την γνώμη των ατόμων με αναπηρία, αλλά για να κρατήσει τη δυναμική του ο σχεδιασμός αυτός, χρειάζεται και απαιτείται η ευαισθητοποίηση ολόκληρης της κοινωνίας αναφορικά με τα θέματα προσβασιμότητας. Κάτι που συναντάμε συχνά στην μικρή μας κοινωνία είναι το «κλείσιμο» των ραμπών και το παρκάρισμα σε θέσεις που προορίζονται για άτομα με κινητικά προβλήματα, όλη αυτή η κακή νοοτροπία πρέπει να αλλάξει, και αυτό ξεκινάει από όλους εμάς, μόνο τότε θα μπορούμε να μιλάμε για δίκαιη και ίση κοινωνία.
Τι ζητούν τα άτομα με κινητικά προβλήματα από την πόλη τους;
Οι άνθρωποι με κινητικά προβλήματα αποζητούν πόλεις που είναι πραγματικά προσβάσιμες και φιλικές προς όλους, προσφέροντας ένα περιβάλλον που τους επιτρέπει να κινούνται ελεύθερα και να συμμετέχουν ενεργά στην καθημερινή ζωή χωρίς περιορισμούς.
Για πολλούς, η πρόσβαση δεν είναι απλώς θέμα ευκολίας, αλλά θεμελιώδες δικαίωμα που συνδέεται άμεσα με την ποιότητα ζωής, την αυτονομία και την κοινωνική τους ένταξη.
Υποδομές
Πρώτο και βασικό αίτημα είναι η βελτίωση των φυσικών υποδομών της πόλης. Αυτό περιλαμβάνει την κατασκευή πεζοδρομίων χωρίς εμπόδια, με επαρκές πλάτος για τη διέλευση αμαξιδίων, και ράμπες που είναι σωστά τοποθετημένες και κατασκευασμένες σύμφωνα με τα πρότυπα. Τα πεζοδρόμια πρέπει να είναι καλά συντηρημένα, χωρίς λακκούβες και ανωμαλίες, που μπορούν να δυσκολέψουν τη μετακίνηση των ατόμων με κινητικά προβλήματα ή να αποτελέσουν κίνδυνο για την ασφάλειά τους.
Κοινωνική Συμμετοχή και Ενσωμάτωση
Μια πόλη που σέβεται τις ανάγκες των ατόμων με κινητικά προβλήματα δεν επικεντρώνεται μόνο στη βελτίωση των υποδομών, αλλά και στην προώθηση μιας κουλτούρας συμπερίληψης. Η ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι συνάνθρωποί τους με αναπηρίες είναι κρίσιμη για τη διαμόρφωση μιας πιο ανθρώπινης και φιλόξενης κοινωνίας.
Το Όραμα μιας Συμπεριληπτικής Πόλης
Συνολικά, οι πόλεις που λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις ανάγκες των ατόμων με κινητικά προβλήματα χτίζουν μια πιο δίκαιη κοινωνία, όπου όλοι οι πολίτες μπορούν να ζουν με αξιοπρέπεια, αυτονομία και ενεργό συμμετοχή. Η επένδυση σε προσβάσιμες υποδομές και υπηρεσίες δεν ωφελεί μόνο τα άτομα με αναπηρίες, αλλά ολόκληρη την κοινότητα, δημιουργώντας ένα ασφαλές και λειτουργικό περιβάλλον για όλους.
Όταν μια πόλη είναι προσβάσιμη, προσφέρει ευκαιρίες για όλους τους κατοίκους της να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ζωή. Έτσι, η ανάπτυξη μιας πραγματικά συμπεριληπτικής πόλης δεν είναι μόνο ηθική υποχρέωση, αλλά και μια στρατηγική επένδυση για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων των πολιτών.
Δεδομένου ότι η τοπική αυτοδιοίκηση συνιστά το βαθμό διακυβέρνησης που βρίσκεται εγγύτερα στον πολίτη και επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητά του, αποτελεί ισχυρή πρόκληση και επιτακτική αναγκαιότητα η δημιουργία σύγχρονων, φιλικών και προσβάσιμων πόλεων, χωρίς εμπόδια και αποκλεισμούς. Η διασφάλιση της ανεμπόδιστης πρόσβασης στο φυσικό, το δομημένο και το ψηφιακό περιβάλλον, στη δημοτική συγκοινωνία, αλλά και στα σχολεία, στην απασχόληση στις τοπικές επιχειρήσεις, καθώς και στην παρακολούθηση των πολιτιστικών εκδηλώσεων, οφείλουν να υλοποιούνται παράλληλα και σε τοπικό επίπεδο από το σύνολο των δήμων της χώρας.
Η προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία σε μία μικρή πόλη δεν είναι απλώς θέμα υποδομών αλλά και κουλτούρας. Η συνεργασία μεταξύ πολιτών, τοπικής αυτοδιοίκησης και ιδιωτικού τομέα μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστικές αλλαγές, διασφαλίζοντας ένα περιβάλλον όπου όλοι μπορούν να ζουν και να κινούνται με αξιοπρέπεια και αυτονομία.
