Αλλάζει το οφσάιντ! Απόφαση που φέρνει «επανάσταση» στο σύγχρονο ποδόσφαιρο
Η FIFA είναι έτοιμη να προχωρήσει σε μια σημαντική αλλαγή στον κανονισμό του οφσάιντ, η οποία θα αλλάξει όλα όσα ξέραμε μέχρι σήμερα.
Το Διεθνές Ποδοσφαιρικό Συμβούλιο (IFAB), ο οργανισμός ο οποίος καθορίζει τους Κανόνες του Παιχνιδιού, εξετάζει το ενδεχόμενο αλλαγής του κανονισμού για το οφσάιντ!
Όπως έγινε γνωστό, η πρώτη κίνηση θα είναι να εισαχθεί παντού το αυτόματο VAR, το οποίο χρησιμοποιήθηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ. Ωστόσο, η πιο σημαντική αλλαγή θα έχει να κάνει με την απόφαση να θεωρείται ένας παίκτης οφσάιντ όταν ολόκληρο το σώμα του είναι μπροστά από τον τελευταίο αμυντικό.
Με λίγα λόγια, δεν θα θεωρείται παράβαση εάν οποιοδήποτε μέρος του σώματος καλύπτεται από τον προτελευταίο αντίπαλο παίκτη. Αν εξέχει το χέρι, το πόδι ή οποιοδήποτε μέρος του σώματος, η φάση θα εξελίσσεται κανονικά.
Ο Αρσέν Βενγκέρ, επί σειρά ετών τεχνικός της Άρσεναλ και νυν επικεφαλής της FIFA Global Development, πρότεινε αυτήν την αλλαγή στην οποία ο επιθετικός θα θεωρείται στη σωστή θέση εάν οποιοδήποτε μέρος του σώματός του είναι ευθυγραμμισμένο με τον αντίπαλο αμυντικό.
Πρώτη φορά που ακούστηκε αυτή η ιδέα ήταν το 2020, αλλά πλέον ο Χοσέ Μπόρντφα, ειδικός αναλυτής, επιβεβαίωσε ότι θα πραγματοποιηθούν δοκιμές σε διάφορα τουρνουά πριν παρθεί οριστική απόφαση για αυτή την επαναστατική αλλαγή στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.
Η ιστορία του οφσάιντ
Οι κανονισμοί για το οφσάιντ εμφανίστηκαν αρχικά στους κώδικες για το ποδόσφαιρο που δημιουργήθηκαν στα πρώτα αγγλικά σχολεία, αντίστοιχα των ελληνικών λυκείων, στις αρχές του 19ου αιώνα. Αυτοί οι κανόνες ήταν συχνά πιο αυστηροί από όσο στο μοντέρνο ποδόσφαιρο. Σε κάποιους από αυτούς, ένας παίκτης ήταν “εκτός της πλευράς του” (“off his side”) αν στεκόταν μπροστά από την μπάλα. Αυτός ο κανόνας ήταν παρόμοιος με το οφσάιντ που ισχύει και σήμερα στο ράγκμπι, όπου τιμωρείται όποιος παίκτης βρίσκεται μεταξύ της μπάλας και του αντίπαλου τέρματος – ο συσχετισμός αυτός υποδεικνύει και τη σχέση που έχουν ως προς την προέλευσή τους το ποδόσφαιρο με το ράγκμπι. Αντίθετα με τους σχολικούς κανονισμούς, οι Κανονισμοί του Σέφιλντ δεν περιλάμβαναν κανονισμό για το οφσάιντ και μερικοί παίκτες, γνωστοί σαν kick throughs, τοποθετούνταν μονίμως κοντά στο αντίπαλο τέρμα.
Το 1848, ο H.C. Malden, διευθυντής του Γουΐντλσαμ Χάους (Windlesham House), ενός αγγλικού προπαρασκευαστικού σχολείου για τα αντίστοιχα με τα Ελληνικά λύκεια, συγκάλεσε σύσκεψη στο Τρίνιτι Κόλετζ, όπου αναφέρθηκε στο πρόβλημα. Συμμετείχαν αντιπρόσωποι από τα ομώνυμα σχολεία του Ίτον, Χάροου, Ράγκμπι, Γουΐντσεστερ και Σρούσμπερι και παρουσίασε κάθε αντιπρόσωπος το δικό του σύνολο κανόνων. Συγκεντρώθηκαν στις 4 το απόγευμα και μέχρι τα μεσάνυχτα είχε γραφτεί ό,τι σήμερα θεωρείται ότι είναι το πρώτο σύνολο των “Κανόνων του Κέμπριτζ” για το ποδόσφαιρο. Ο Μάλντεν φέρεται να είπε ότι ήταν “πολύ ικανοποιητικό το ότι λειτούργησαν”.
Δεν υπάρχει κάποιο αντίγραφο των κανόνων του 1848 σήμερα, αλλά πιστεύεται ότι περιλάμβαναν κανόνες για την επαναφορά της μπάλας από πλάγια, από τη γραμμή του τέρματος, για τη γραμμή του κέντρου, για μαρκαρίσματα πίσω από τη γραμμή του κέντρου, για επανεκκινήσεις, για κρατήματα και σπρωξίματα (που έχουν καταργηθεί σήμερα) και τέλος για το οφσάιντ. Επίσης προέβλεπαν τη χρήση ενός λεπτού σκοινιού για δοκάρι.
Ένα σετ κανόνων του 1856 βρέθηκε μετά από περισσότερα από 100 χρόνια, στη βιβλιοθήκη του σχολείου του Σρούσμπερι. Θεωρείται ότι βασίζονται στους Κανόνες του Κέμπριτζ και πιστεύεται ότι είναι οι παλιότεροι που υπάρχουν. Ο κανόνας Νο. 9 απαιτούσε τρεις αμυνόμενοι να βρίσκονται μπροστά από έναν επιθετικό που παίζει την μπάλα.
Ο κανόνας δηλώνει:
If the ball has passed a player and has come from the direction of his own goal, he may not touch it till the other side have kicked it, unless there are more than three of the other side before him. No player is allowed to loiter between the ball and the adversaries’ goal.
Αν η μπάλα έχει περάσει έναν παίκτη και έχει έρθει από την κατεύθυνση του δικού του τέρματος, δεν μπορεί να την ακουμπήσει αν η αντίπαλη πλευρά δεν την έχει χτυπήσει πρώτη, εκτός και αν υπάρχουν περισσότεροι από τρεις της αντίπαλης πλευράς πριν από αυτόν. Δεν επιτρέπεται σε κανέναν παίκτη να περιφέρεται μεταξύ της μπάλας και του αντίπαλου τέρματος.
Καθώς το ποδόσφαιρο αναπτύχθηκε κατά τις δεκαετίες του 1860 και 1870, ο κανονισμός του οφσάιντ αποδείχτηκε η μεγαλύτερη πηγή διαφωνίας μεταξύ των συλλόγων. Η “ομοσπονδία” στο Σέφιλντ δεν χρησιμοποιούσε πλέον παίκτες μπροστά που θα λάμβαναν την μπάλα από μακρινές μπαλιές (kick throughs), αλλάζοντας τους κανόνες ώστε τουλάχιστον ένας παίκτης της ομάδας που αμύνεται να βρίσκεται μεταξύ του ενός επιθετικού και του αντίπαλου τέρματος. Η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία επίσης συμβιβάστηκε και υιοθέτησε την ιδέα του Κέμπριτζ για τρεις αμυντικούς. Τελικά το Σέφιλντ συμβιβάστηκε και συμφώνησε με την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και οι τρεις παίκτες ήταν απαίτηση του κανόνα έως το 1925.
Η αλλαγή του κανόνα ώστε “δύο παίκτες” να βρίσκονται μεταξύ επιθετικού και αντίπαλου τέρματος προκειμένου να μη σημειωθεί οφσάιντ, οδήγησε σε αύξηση των γκολ. Οι παίκτες είχαν σκοράρει 4.700 γκολ σε 1.848 παιχνίδια πρωταθλήματος τη σεζόν 1924-1925. Ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σε 6.373 γκολ στον ίδιο αριθμό παιχνιδιών τη σεζόν 1925-1926.
Κατά τη διάρκεια της σεζόν 1987-1988, η Φούτμπολ Κόνφερενς, 5η κατά σειρά κατηγορία στο αγγλικό ποδόσφαιρο, χρησιμοποιήθηκε για πειραματική εφαρμογή αλλαγής του κανονισμού, όπου ένας παίκτης δεν θεωρείται οφσάιντ από απευθείας πάσα σε ελεύθερο χτύπημα φάουλ. Αυτή η αλλαγή δεν θεωρήθηκε επιτυχής, καθώς η ομάδα που βρισκόταν στην επίθεση μπορούσε να γεμίσει τη μεγάλη περιοχή με παίκτες σε κάθε χτύπημα και έτσι ο κανόνας δεν εφαρμόστηκε σε υψηλότερο επίπεδο.
Το 1990, ο κανονισμός άλλαξε και πάλι και έτσι ένας επιθετικός δεν θεωρείται ότι βρίσκεται σε θέση οφσάιντ αν βρίσκεται στο ίδιο μήκος στο γήπεδο με τον αντίπαλό του. Η αλλαγή αυτή έγινε στα πλαίσια μιας γενικότερης κίνησης από ποδοσφαιρικές αρχές ώστε η εφαρμογή των κανόνων του παιχνιδιού να αποδίδει περισσότερο επιθετικό ποδόσφαιρο και να βοηθά το παιχνίδι να κυλά περισσότερο ελεύθερα.
Το 2003, η FIFA εξέδωσε πιο αυστηρές οδηγίες για την ποινή σε παραβάσεις του κανονισμού, ώστε να ενθαρρύνει το επιθετικό παιχνίδι. Έτσι, το αν ένας παίκτης που βρίσκεται σε θέση οφσάιντ τιμωρείται, εξαρτάται από τη θέση του και τις πράξεις του. Με αυτή την αλλαγή, οι επιθετικοί δεν τιμωρούνται αν βρεθούν πίσω από τους αμυντικούς από μία θέση όπου δεν είναι οφσάιντ, ενώ υπάρχει ταυτόχρονα ένας ανενεργός στο παιχνίδι επιτιθέμενος. Έτσι υπάρχουν περισσότερα νόμιμα γκολ από πάσες που διασπούν την άμυνα για τα οποία η ομάδα που τα πέτυχε δεν τιμωρείται.
Πηγή: matiesstasport.blogspot.com